ΤΙ ΕΊΝΑΙ Ο ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΌΣ.
Ο Τεκτονισμός δέν είναι θρησκεία, δέν αναμιγνύεται σε θρησκευτικά ζητήματα, απαγορεύει μάλιστα στίς Στοές του κάθε συζήτηση γιά θρησκευτικά θέματα, καθώς δέν θέλει με κανέναν τρόπο να αναμιχθεί ή να υιοθετήσει τίς περί θρησκείας πεποιθήσεις οποιουδήποτε Τέκτωνος ή μη Τέκτωνος. Δέχεται στούς κόλπους του πιστούς κάθε θρησκείας καί σέβεται όλες τίς δοξασίες, τίς οποίες ερευνά εντός τού πνεύματος τής αλήθειας, από τήν οποία καί μόνον διά τής πειθούς καί πλήρης κατανοήσης εκφέρει γνώμη, χωρίς καν να θέλει να επιβάλει αυτήν, καθ’όσον δέν δογματίζει. Είναι τελείως ανεξίθρησκος καί αποκρούει κάθε μισαλλοδοξία. Διακηρύσσει τήν ύπαρξη “Μεγάλου Αρχιτέκτονα τού Σύμπαντος” καί αφήνει σε κάθε ένα από τα Μέλη του τήν ελευθερία να αποδίδει το περιεχόμενο το οποίο κάθε ένας αντιλαμβάνεται καί προτιμά στήν έκφραση τής παγκόσμιας ταύτης Θείας Αρχής, τουτέστιν τού Θεού. Υπάρχει η άποψη ότι ακόμη καί άθεοι επιτρέπεται να γίνονται δεκτοί ως Τέκτονες. Η άποψη αυτή δέν είναι ορθή. Απαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν εισαγωγή στό Τεκτονικό Τάγμα είναι η πίστη στόν Θεό, δηλαδή σε μία ανώτερη πνευματική Αρχή καθώς καί η πίστη στήν αθανασία τής ψυχής, η οποία συνεχίζει τήν ύπαρξή της μετά θάνατον. Ποιάς φύσεως όμως είναι η ύπαρξη τής ψυχής μετά θάνατον, καθώς καί ποιά είναι η φύσις καί οι ιδιότητες τού “Μεγάλου Αρχιτέκτονας τού Σύμπαντος” αυτά είναι αντικείμενα τής ελεύθερης έρευνας κάθε Τέκτωνος. Επομένως ο Τεκτονισμός δέν είναι θρησκεία καί διότι δέν δογματίζει, όλες δε’ οι υπέρ τού αντιθέτου αντιλήψεις ή διαδόσεις οποιοδήποτε λαού είναι ανυπόστατες, δημιουργήματα φαντασιώδους εμπνεύσεως, ή κακεντρεχούς αμάθειας. Πολλοί νομίζουν ότι ο Τεκτονισμός είναι απλώς ένα κοινωνικό ωφέλιμο φιλανθρωπικό σωματείο. Αλλά καί αυτό δέν είναι ακριβές. Διότι ο Τεκτονισμός είναι μεν κατ’εξοχήν φίλος τού ανθρώπου καί γνήσια φιλανθρωπική οργάνωση, αλλά πέραν τούτου έχει μία διδασκαλία, η οποία αποτελεί ίδιον φιλοσοφικό σύστημα αναπτυσσόμενο βαθμιαία κατά τίς διαδοχικές μυήσεις στούς διάφορους βαθμούς του. Τότε, λοιπόν, ο Τεκτονισμός είναι φιλοσοφικό σύστημα, απαντούν άλλοι. Ούτε σε αυτό θα συμφωνήσουμε. Διότι ένα συνηθισμένο φιλοσοφικό σύστημα απευθύνεται πρός τήν διάνοια, πρός τόν ορθολογισμό, καί δέν έχει κανέναν λόγο να τηρείται μυστικό, ενώ ο Τεκτονισμός δέν απευθύνεται αποκλειστικά πρός τήν διάνοια, αλλά κυρίως πρός τήν ψυχή, μολονότι χρησιμοποιεί τόν ορθολογισμό, εκφράζει δε τήν διδασκαλία του κυρίως με σύμβολα καί με τίς τελετές τών μυήσεων καί τών εν γένει εργασιών του, αποβλέπων μέσω αυτού τού τρόπου στό να συγκινήσει τήν ανθρώπινη ψυχή καί να εντυπώση σε αυτήν βαθύτερα τίς διδασκαλίας του, οι οποίες γιά τούς μη μυημένους τηρούνται μυστικές. Η με σύμβολα καί αλληγορίες διδασκαλία είναι ιδιότυπη. Επιτρέπει σε κάθε έναν, να προσλαμβάνει από αυτήν εκείνο ακριβώς το οποίο η ψυχική του καλλιέργεια καί η πνευματική του εξέλιξη τού επιτρέπουν να συλλάβει καί να αφομοιώσει. Διότι ” ου τα πάντα τοίς πάσι ρητά”. Ως εκ τούτου, λοιπόν, η δεκτικότητα τών Μελών τού Τεκτονικού Τάγματος είναι φυσικό να ποικίλλει, ακόμη δε καί να δημιουργούνται διάφορες Σχολές σκέψεως, έκαστος δε Τέκτων να συμμερίζεται ή να αποδοκιμάζει τίς αντιλήψεις τής μιάς ή τής άλλης Σχολής. Τοιουτοτρόπως έχουμε δόκιμους παλαιούς Τέκτονες διαφορετικών αντιλήψεων επί τών διαφόρων φιλοσοφικών απόψεων καί ρευμάτων, διότι ο Τεκτονισμός αφήνει στό κάθε Μέλος της ελευθερία σκέψης, γνώμης καί συνείδησης. Είναι αληθινά παρήγορο ότι μέσα στήν παγερή μισαλλοδοξία καί τών παντός είδους φανατισμών, οι οποίοι καταδυναστεύουν τήν καρδιά καί τήν διάνοια τών ανθρώπων, υψώνει το ευγενές ανάστημά του ο Τεκτονισμός, θαρραλέος υπερασπιστής τής ελεύθερης σκέψης καί τής ανεξαρτησίας τής γνώμης, διαπρύσεως κήρυκας τού σεβασμού τής αλλοτρίας σκέψεως καί τού δικαιώματος τής ελευθερίας τής συνείδησης.
Ας δούμε τώρα τήν καταγωγή του.
Καθορίζεται το έτος 1717 σάν έτος ιδρύσεως τού Τεκτονισμού. Αυτό δέν είναι απόλυτα ακριβές. Στήν πραγματικότητα το 1717 ενώθηκαν τέσσερις υπάρχουσες Στοές στό Λονδίνο, οι οποίες συνεδριάζοντας στο Πανδοχείο τής «Χήρας καί τής Εσχάρας» καί αποτέλεσαν τήν “Μεγάλη Στοά τής Αγγλίας”, τεθείσαι υπό τήν προεδρία ενός Μεγάλου Διδασκάλου γιά να χρησιμεύσει αυτός ως κέντρο ενότητας καί αρμονίας. Αλλά οι 4 Στοές προϋπήρχαν. Κατά συνέπεια ο Τεκτονισμός είναι αρχαιότερος του 1717, σε διάφορα δε Τεκτονικά κείμενα βρίσκονται εκφράσεις οι οποίες καταδεικνύουν αρχαότατη καταγωγή. Π.χ αναφέρεται, χωρίς βεβαίως να είναι κατά γράμμα ακριβώς, ότι ο Τεκτονισμός είναι αρχαίος, όσο καί ο κόσμος ή ότι ιδρυτής τού Τεκτονισμού υπήρξε ο Αδάμ ή ο Σολομών κ.ο.κ. Επίσης αναφέρεται ότι ο Πυθαγόρας καί ο Πλάτων υπήρξαν “ιδρυταί πάσης μασσωνίας”. Τολμάμε να θεωρούμε ορθή τήν γνώμη ότι υπάρχει ένας φιλοσοφικός σκελετός, ο οποίος είναι αρχαιότατος, υπάρχει δε’ παράλληλα καί η εξωτερική μορφή, η οποία ποικίλλει κατά καιρούς. Η μορφή τού γνωστού μας σήμερα Τεκτονισμού χρονολογείται ιστορικά από το 1717. Αλλά οι στόν Τεκτονισμό φιλοσοφικές ιδέες καί αρχές είναι κατά πολύ αρχαιότερες, αναγόμενες καί σε προϊστορικούς χρόνους, φυλασσόμενες ανέκαθεν μυστικές από το πολύ πλήθος, εκτιθεμένες δε’ μόνον στούς μεμυημένους, με σύμβολα πάντα καί αλληγορίες. Από εκεί η συγγένεια αρχαίων Μυστηρίων καί Τεκτονισμού, ο οποίος δέν είναι ταυτόσημος πρός τα αρχαία Μυστήρια, αλλά συνεχιστής μόνον διά μέσου τών αιώνων, τής μέσω αυτής φυλασσόμενης σοφίας.
Από τα αρχαία Μυστήρια σημειώνουμε τα Αιγυπτιακά, τα Μινωϊκά, τα Καβείρια, τα Ορφικά, τα Ελευσίνια. Από τα Αιγυπτιακά Μυστήρια προερχόμενος ένας κλάδος αποτέλεσε τα Ιουδαϊκά Μυστήρια καί από εκεί απέρρευσαν τα Χριστιανικά. Από τα Χριστιανικά Μυστήρια διδάχθηκαν οι Ναΐτες Ιππότες καί από εκεί οι Ροδόσταυροι. Καταδιωκόμενοι οι Ναΐτες καί Ροδόσταυροι από τόν θρησκευτικό φανατισμό τού μεσαίωνα καί τών κοσμικών συμφερόντων τής Ρωμαϊκής εκκλησίας καί τών ηγεμόνων τής Δύσεως, εισεχώρισαν στά επαγγελματικά σωματεία τής συντεχνίας τών Τεκτόνων, δηλαδή τών κτιστών, τών οικοδομούντων τίς μεγάλες καθεδρικές Μητροπόλεις τής κεντρικής καί δυτικής Ευρώπης, τα οποία απελάμβανον μεγάλων προνομίων από τούς ισχυρούς τών καιρών, γιά να προστατευτούν υπό τήν σκιάν τους. Οι Ροδόσταυροι συγκάλυψαν τίς φιλοσοφικές διδασκαλίες τους υπό τόν συμβολισμό τών εργαλείων τής τέχνης τών τεκτόνων καί, συν τω χρόνω, οι θεωρητικοί Τέκτονες αποχωρίστηκαν από τα επαγγελματικά τεκτονικά σωματεία, αποτελέσαντες τίς Στοές τών “Ελευθέρων Τεκτόνων” στίς οποίες διατήρησαν, με νέα μορφή, τίς Αρχαίες Διδασκαλίες, προσαρμόζοντες τήν μορφή αυτών πρός τα θέσμια τής εποχής καί τού περιβάλλοντος. Τέσσερεις τέτοιες Στοές ενώθηκαν κατά το 1717, ιδρύοντας τήν Μεγάλη Στοά τής Αγγλίας καί αποτέλεσαν τήν ιστορική απαρχή τού Ελευθεροτονισμού, πνευματικού διαδόχου τής σοφίας τών αρχαίων Μυστηρίων. Αυτή είναι η ευγενής καταγωγή τού Τεκτονισμού. Καί κάνουν λάθος όσοι αρνούνται αυτήν τήν υψηλή καταγωγή του, θεωρούντες αυτόν απλό γέννημα τών επαγγελματικών σωματείων τού μεσαίωνα. Η μορφή έχει όντως αυτήν τήν καταγωγή. Αλλά το πνεύμα έχει καταγωγή αρχαιότατη καί σεβαστή.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ. ΤΟ ΤΕΚΤΟΝΙΚΌ ΤΆΓΜΑ είναι παγκόσμιο, αλλά δέν είναι ενιαίο. Υπάρχουν πολλά “Τεκτονικά Τάγματα” ή “δόγματα” ή “Τύποι” όπως λέγονται. Άλλα εν ενεργεία καί άλλα έχουν περιέλθει σε αφάνεια κατά τήν επικράτηση τών περισσοτέρων διαδεδομένων. Με αυτόν τόν τρόπο έχουμε Π.χ τόν “Αρχαίο καί αποδεδειγμένο Σκωτικό τύπο”, το “Αγγλικό δόγμα ή Δόγμα τής Υόρκης”, τόν Αιγυπτιακό Τεκτονισμό τού Καλλιόστρο, το “Δόγμα” τού Μισραϊμ τόν Μικτό Τεκτονισμό κ.ο.κ. Όλα αυτά τα Τάγματα ή “Δόγματα” αποτελούν Τεκτονικές παραλλαγές, οι οποίες όμως έχουν κοινά βασικά γνωρίσματα γιά χαρακτηριστικά. Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά τού Τεκτονισμού; Είναι πρώτα απ όλα η πίστη στήν ύπαρξη πνευματικής Αρχής, τού “Μεγάλου Αρχιτέκτονα Τού Σύμπαντος”, ο οποίος αεί γεωμετρεί, καθώς καί στήν αθανασία τής ψυχής. Είναι η ελευθερία καί χριστοήθεια σάν απαραίτητα προσόντα τών υποψηφίων νέων μελών. Είναι η εισδοχή τών νέων Μελών με τελετουργική μύηση. Είναι η διάκριση τών μεμυμημένων σε βαθμούς. Αρχικά σε τρείς βαθμούς: Μαθητού, Εταίρου, Διδασκάλου. Είναι οι παραδόσεις τών βαθμών. Είναι η εκλογή τού Σεβασμίου τής Στοάς, ως πρώτου μεταξύ ίσων. Είναι η διδασκαλία με τα σύμβολα καί με τίς αλληγορίες. Το τυπικό άνοιγμα καί κλείσιμο τών εργασιών τής Στοάς. Η μυστικότητα τών εργασιών καί διδασκαλιών. Η στέγαση τής Στοάς. Το Περίζωμα κατά τίς εργασίες. Η ύπαρξη σημείων καί λέξεων, με τίς οποίες αναγνωρίζονται οι Τέκτονες μεταξύ τους. Η προσήλωση στήν ιδέα τής ελευθερίας καί τής αδελφότητας. Ο δοξασμός τής εργασίας. Η ανεξιθρησκεία. Η ανοχή καί η αλληλεγγύη. Ο σεβασμός τής ανθρώπινης αξίας. Η προσαρμογή πρός τόν φυσικό νόμο. Όλα αυτά είναι γνήσια χαρακτηριστικά τού Τεκτονισμού ανεξαρτήτως τών διαφορών καί παραλλαγών σε ζητήματα διακόσμησης καί τυπικών οι οποίες παρατηρούνται στά διάφορα “Δόγματα”.