“Οιοσδήποτε μάθει να νικά τόν φόβο τού Θανάτου, θα βγει από το εσωτερικό τής γής & θα έχει το δικαίωμα να μυηθεί στά μεγάλα Μυστήρια. ’’
Αντικείμενο αυτής τής εργασίας, πού θα αναρτήσω, δέν στάθηκε μόνον εκείνο τής επαναφοράς σε περιληπτική μορφή συγκεκριμένων ή υποτιθέμενων συνδέσεων πού ο Τεκτονισμός είχε με το παρελθόν, αλλά πάνω από όλα η προσπάθεια τής αναζωογόνησης τού τεκτονικού θεσμού, τής υπέρβασης τής πολιτιστικής αδράνειας πού καμιά φορά εκδηλώνονται στίς στοές.
Ο Τέκτων πρέπει να ξέρει τήν ιστορία τού Τεκτονισ-μού, τήν καταγωγή του & τήν ανάπτυξη πού υπήρξε τόν παρελθόντα χρόνο, τίς μεταπτώσεις του, τίς διώξεις του, τούς αγώνες του & τίς νίκες του, τήν οργάνωσή του στίς διάφορες χώρες & εποχές, εκείνο πού έκανε στό παρελθόν, τήν πλευρά τής δόξας πού είχε στήν κατάκτηση τού σύγχρονου πολιτισμού με τίς σχέσεις του με τήν οικογένεια, τήν θρησκεία, το κράτος &, ιδιαιτέρως, τήν αιτία ύπαρξής της στά χρόνια μας. Αυτό καθ΄ότι ο Τεκτονισμός μπορεί να θεωρηθεί, από τήν γένεσή του μέχρι σήμερα, σάν το σχολείο τής ανθρώπινης διαμόρφωσης, όπως μία ευγενής μόρφωση, όπως ορθά λέει ο P. A. Lazaro ότι, εγκαταλείψατε τελείως τίς τεχνικές διδασκαλίες τής κατασκευής, μεταβλήθηκε σε μία κοσμοπολίτικη ένωση πού συλλέγει μέλη διαφορετικής γλώσσας, πολιτισμού, θρησκείας, φυλής & επίσης διαφορετικές πεποιθήσεις, με τήν επιθυμία τής καλυτέρευσης διαμέσου ενός μυστικού συμβολισμού & τής λογικής & με κύριο αντικείμενο τής προσφοράς βοήθειας στούς άλλους διά μέσου τής φιλανθρωπίας & τής μορφώσεως. Αλλά με το να είναι ο Τεκτονισμός μία συλλογικότης ανθρώπων & όχι αγγέλων & αγίων, γνώρισε & γνωρίζει σφάλματα, αποκλίσεις, εγωϊσμούς. Δίχως ίχνος αμφιβολίας όμως η φιλοσοφία του & οι μέθοδοί του έχουν διαπαιδαγωγήσει 10δες γενεών στήν λατρεία τών πλέον έξοχων ανθρωπίνων αρετών & τών ιδεωδών τής αδελφότητος, τής ελευθερίας & τής δικαιοσύνης. Καί στήν ανθρωπιστική σκέψη, στίς συμβολιστικές παραδόσεις τού αρχαίου Τεκτονισμού, εκείνου τού θεωρητικού ή σύγχρονου, εμβόλιασε τίς νέες πνευματικές κατευθύνσεις διατηρώντας σε ισχύ & ζωτικούς τούς κανονισμούς πού οι αρχαίοι Διδάσκαλοι είχαν αφειδώς δώσει στό παρελθόν διά μέσου τού έργου των. Όπως λέει ο A.C. Ambesi, ο σύγχρονος τέκτων «δέν πρέπει να ντρέπεται να παρακαλέσει όπως παρακαλούσαν οι πρακτικοί Διδάσκαλοι τήν χάρη τής φώτισης τής διανοίας», κάθε Αδελφός «ελεύθερος & χρηστών ηθών» είναι επίσης ο οικοδόμος τών συμβολικών Ναών όπου η Αρετή, η Ανοχή, & η Αγάπη πού άλλο δέν είναι παρά η «αδελφική αγάπη», αντιπροσωπεύουν τα στοιχεία τών σύγχρονων & τωρινών «αρχιτεκτονικών εργασιών».
Διά μέσου τής σοφίας τών συμβόλων, Στόν Τέκτονα μπορεί να ωριμάσει στόν ίδιον η βεβαιότης ότι η υπερευαίσθητη ζωή εξαρτάται από τίς πραγματο-ποιημένες πράξεις & τίς καλλιεργημένες σκέψεις τού ανθρώπου στήν διάρκεια τής γήϊνης ζωής του. Αυτό τόν κάνει πιό συνειδώ, πιό προσεκτικό & υπεύθυνο στό ζην του κάθε ημέρα & τόν προδιαθέτει κατά τρόπον θετικό έναντι τών άλλων.
Πέραν κάθε ιστορικής & επιστημονικής παρατηρήσεως επί τών ριζών τού Τεκτονισμού, επί τών μυστηριακών & τελετουργικών απαρχών του, πέραν πάσης βεβαιότη-τος, αμφιβολίας ή ανασκευής, παραμένει με σιγουριά όλο εκείνο πού θα οδηγήσει στόν σχηματισμό τής Στοάς “τής Χήνας & τής Γρύλλου”, από εκείνη το “Στέμμα ” & “Σταφύλια & Ποτήρι ’’στήν γένεση, με συνέλευση στήν ταβέρνα τής “Μηλιάς”, στά 1717, τής Μεγάλης Στοάς του Λονδίνου, στήν αρχή τού θεωρητικού & σύγχρονου Τεκτονισμού πού ζεί πέραν τών εποχών, πού μάς οδηγεί σε ανώτερες γνώσεις, πλαταίνοντας τούς ορίζοντας τής νόησης & τροφοδοτώντας τα συναισθήματα τής ανοχής.